HMPV विषाणू: भारतात पहिला रुग्ण, चीनमध्ये हाहाकार!

भारतात आढळला HMPV चा पहिला रुग्ण; बेंगळुरूमध्ये ८ महिन्यांची मुलगी संक्रमित

बेंगळुरू, ६ जानेवारी: बेंगळुरूतील एका आठ महिन्यांच्या मुलीमध्ये एचएमपीव्ही (मानवी मेटाप्युमोव्हायरस) विषाणूची लागण झाल्याचे समोर आले आहे. ही भारतातील या विषाणूची नोंद झालेली पहिली घटना आहे. या प्रकाराने आरोग्य क्षेत्रात चिंता निर्माण केली आहे. आरोग्य विभागाच्या अहवालानुसार, या प्रकरणाचा प्राथमिक तपास एका खासगी रुग्णालयात झाला असून, सरकारी लॅबमध्ये अद्याप चाचणी झालेली नाही.

एचएमपीव्ही विषाणू म्हणजे काय?

मानवी मेटाप्युमोव्हायरस (एचएमपीव्ही) हा विषाणू पहिल्यांदा २००१ मध्ये ओळखला गेला. तो मुख्यत्वे लहान मुलांना, वृद्ध व्यक्तींना, तसेच कमजोर रोगप्रतिकारक प्रणाली असलेल्या लोकांना संक्रमित करतो. हा विषाणू सामान्यतः श्वसन मार्गावर परिणाम करतो आणि त्याची लक्षणे साध्या सर्दीसारखी असतात. तरीही, काही गंभीर प्रकरणांमध्ये यामुळे श्वसनमार्गातील तीव्र समस्या उद्भवू शकतात.

एचएमपीव्हीच्या संक्रमणाची लक्षणे

एचएमपीव्ही विषाणूच्या संक्रमणाची लक्षणे प्रामुख्याने सामान्य सर्दीसारखी दिसून येतात. यामध्ये खालील लक्षणांचा समावेश होतो:

खोकला आणि घरघर
नाक वाहणे
घसा खवखवणे
ताप

लहान मुलांमध्ये ही लक्षणे अधिक गंभीर स्वरूप घेऊ शकतात. काही प्रकरणांमध्ये न्यूमोनिया किंवा ब्रॉन्कियोलायटिससारख्या गंभीर आजारांची शक्यता असते. वृद्ध व्यक्तींमध्ये आणि आधीच आरोग्याच्या समस्या असलेल्या लोकांमध्येही याचा तीव्र परिणाम होऊ शकतो.

चीनमध्ये एचएमपीव्हीचा कहर

कोविड-१९ महामारीच्या जखमा अजूनही ताज्या असतानाच चीनमध्ये एचएमपीव्ही विषाणूमुळे हाहाकार उडाला आहे. अनेक रुग्णालये या विषाणूमुळे ग्रस्त रुग्णांनी भरलेली आहेत. चीनमध्ये सध्या हा विषाणू मोठ्या प्रमाणावर पसरत असून, त्याने श्वसन आजारांचे प्रमाण वाढवले आहे. यामुळे भारतातही सतर्कता बाळगणे अत्यंत महत्त्वाचे झाले आहे.

भारतातील पहिल्या प्रकरणाची माहिती

बेंगळुरूतील खासगी रुग्णालयात आठ महिन्यांच्या मुलीला श्वसन समस्या जाणवत असल्याने उपचारासाठी दाखल करण्यात आले होते. प्राथमिक तपासणीत तिच्या शरीरात एचएमपीव्ही विषाणू असल्याचे निष्पन्न झाले. या घटनेमुळे आरोग्य क्षेत्रात खळबळ उडाली असून, आरोग्य तज्ज्ञांनी संभाव्य प्रसाराला आळा घालण्यासाठी लवकरात लवकर उपाययोजना करण्याचे महत्त्व अधोरेखित केले आहे.

एचएमपीव्हीचा प्रसार कसा होतो?

एचएमपीव्ही विषाणू हवेच्या माध्यमातून शिंकणे किंवा खोकताना होणाऱ्या थेंबांद्वारे पसरतो. तसेच, संक्रमित व्यक्तीने स्पर्श केलेल्या वस्तूंना हात लावल्यानंतर चेहरा, डोळे किंवा तोंडाला हात लावल्यासही संसर्ग होऊ शकतो. शाळांमधील लहान मुले, वृद्धाश्रमातील वृद्ध, तसेच आरोग्य कर्मचारी या विषाणूच्या संपर्कात येण्याचा जास्त धोका असतो.

सतर्कतेसाठी उपाययोजना

एचएमपीव्हीच्या प्रादुर्भावाला रोखण्यासाठी काही महत्त्वाच्या उपाययोजना घेतल्या जाऊ शकतात:

हात स्वच्छता: साबणाने वारंवार हात धुणे किंवा अल्कोहोल आधारित सॅनिटायझरचा वापर करणे.
श्वसन शिष्टाचार: खोकताना किंवा शिंकताना तोंड रुमालाने झाकणे.
प्रत्येकाला अंतर राखण्याचा सल्ला: आजारी व्यक्तींपासून अंतर ठेवणे.
लहान मुलांची काळजी: लहान मुलांमध्ये सर्दी-खोकल्याच्या लक्षणांकडे दुर्लक्ष न करता त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घेणे.

आरोग्य विभागाची भूमिका

एचएमपीव्हीच्या संभाव्य प्रादुर्भावाचा सामना करण्यासाठी आरोग्य विभाग सतर्क झाला आहे. देशभरातील रुग्णालयांना संशयास्पद प्रकरणे त्वरीत नोंदवण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत. तसेच, सर्दी किंवा श्वसन समस्या असलेल्या रुग्णांच्या नमुन्यांची चाचणी करण्यासाठी प्रयोगशाळांचा दृष्टीने तयारी केली जात आहे.

नागरिकांनी काय करावे?

नागरिकांनी सर्दी-खोकल्याची लक्षणे दिसल्यास घरीच राहावे आणि इतरांशी संपर्क टाळावा. आजार गंभीर झाल्यास वैद्यकीय सल्ला घेणे गरजेचे आहे. सार्वजनिक ठिकाणी गर्दी टाळणे आणि मास्कचा वापर करणे यामुळे संसर्ग कमी होऊ शकतो.

निष्कर्ष

एचएमपीव्ही विषाणूचा भारतातील पहिला रुग्ण आढळून आल्यामुळे आता देशभर सतर्कतेचे आवाहन करण्यात आले आहे. कोविड-१९ नंतर आणखी एका श्वसन विषाणूचा धोका उभा राहिला असून, वेळेत योग्य ती पावले उचलल्यास याचा प्रादुर्भाव नियंत्रित ठेवता येईल. भारताला या नव्या आव्हानाला सामोरे जाण्यासाठी सज्ज राहावे लागेल.