सावित्रीबाई फुले विद्यापीठात शिवरायांवर पदव्युत्तर अभ्यासक्रम!

सावित्रीबाई फुले विद्यापीठात शिवरायांवर पदव्युत्तर अभ्यासक्रम!

‘व्हिजन अँड नेशन बिल्डिंग’ विषयावर पूर्णवेळ अभ्यासक्रमाची सुरुवात

पुणे | छत्रपती शिवाजी महाराजांनी ज्या पुण्यात स्वराज्यनिर्मितीची मुहूर्तमेढ रोवली, त्याच पुण्यातील सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठाने ऐतिहासिक निर्णय घेत शिवरायांवर आधारित पदव्युत्तर अभ्यासक्रम सुरू करण्याची घोषणा केली आहे. 2025-26 या शैक्षणिक वर्षापासून विद्यापीठाच्या संरक्षण आणि सामरिकशास्त्र विभागात ‘छत्रपती शिवाजी महाराज: व्हिजन अँड नेशन बिल्डिंग’ हा दोन वर्षांचा पूर्ण वेळ अभ्यासक्रम सुरू करण्यात येणार आहे.

शिवजयंतीच्या निमित्ताने विद्यापीठ प्रशासनाने या अभ्यासक्रमाची अधिकृत घोषणा केली. या अभ्यासक्रमामुळे विद्यार्थ्यांना छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या जीवनकार्याची सखोल माहिती मिळणार असून, त्यांच्या नेतृत्वगुणांचा आणि राष्ट्रउभारणीतील योगदानाचा अभ्यास करता येणार आहे.

अभ्यासक्रमाचा उद्देश आणि महत्त्व

विद्यार्थ्यांना छत्रपती शिवाजी महाराज आणि स्वराज्याची ऐतिहासिक पार्श्वभूमी, युद्धनीती, प्रशासन आणि धोरणात्मक विचारसरणीचा अभ्यास करता यावा, यासाठी विद्यापीठाने हा विशेष अभ्यासक्रम रचला आहे. महाराजांच्या धोरणांचा प्रभाव राष्ट्रीय सुरक्षेच्या दृष्टिकोनातून पाहण्याची संधी या अभ्यासक्रमातून उपलब्ध होणार आहे.

विद्यापीठ प्रशासनाच्या मते, छत्रपती शिवरायांचे विचार आणि कार्य केवळ ऐतिहासिक नाही, तर आधुनिक काळातही ते अत्यंत प्रासंगिक आहे. त्यांच्या नेतृत्वगुणांचा अभ्यास करणे ही केवळ इतिहासाची जाणीव ठेवण्याची प्रक्रिया नसून, राष्ट्रउभारणीसाठी आवश्यक धोरणे आणि मूल्ये आत्मसात करण्याची संधी आहे.

अभ्यासक्रमातील महत्त्वाचे मुद्दे

या अभ्यासक्रमात प्रामुख्याने खालील मुद्द्यांचा समावेश असणार आहे:

छत्रपती शिवाजी महाराज यांचे जीवन आणि कार्य - त्यांच्या जन्मापासून ते राज्याभिषेकापर्यंतचा प्रवास आणि स्वराज्य स्थापनेतील योगदान.
स्वराज्य स्थापनेसाठी त्यांची युद्धनीती आणि रणनीती - किल्ले, गनिमी कावा आणि नौदलाची स्थापना यासह विविध रणधोरणांचा अभ्यास.
शिवकालीन प्रशासन आणि धोरणे - राज्यकारभार, न्यायव्यवस्था, महसूल प्रणाली आणि आर्थिक धोरणांचा सखोल अभ्यास.
राष्ट्रउभारणीत शिवरायांचे योगदान - आधुनिक भारताच्या राजकीय आणि सामाजिक विकासावर त्यांचा प्रभाव.
शिवकालीन दख्खनचा भौगोलिक, सामाजिक आणि राजकीय अभ्यास - त्या काळातील परिस्थिती आणि तिचा स्वराज्यावर झालेला परिणाम.

शिवरायांचा दृष्टिकोन आजही प्रासंगिक

आजच्या जागतिकीकरणाच्या युगातही छत्रपती शिवाजी महाराजांचे विचार आणि नेतृत्वपद्धती अत्यंत महत्त्वाची ठरते. त्यांच्या धोरणांमधून व्यवस्थापन, राष्ट्रनिर्मिती आणि संरक्षण क्षेत्रात नवी दृष्टी मिळू शकते. विशेषतः आत्मनिर्भर भारताच्या दृष्टिकोनातून, शिवरायांचे धोरण आजच्या काळातही लागू करता येईल, असे विद्यापीठ प्रशासनाचे मत आहे.

सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठाचे हे पाऊल शिवप्रेमी आणि इतिहास अभ्यासकांसाठी अत्यंत महत्त्वाचे ठरणार आहे. भारतीय इतिहासातील सर्वश्रेष्ठ योद्ध्याच्या जीवनावर आधारित हा अभ्यासक्रम राष्ट्रीय सुरक्षेच्या अभ्यासकांसाठी, प्रशासकीय सेवा इच्छुकांसाठी तसेच धोरणात्मक विचार करणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी अत्यंत उपयुक्त ठरणार आहे.

विद्यार्थ्यांसाठी सुवर्णसंधी

विद्यार्थ्यांना छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या विचारसरणीचा सखोल अभ्यास करता यावा आणि त्यांच्या कार्यातून प्रेरणा मिळावी, यासाठी हा अभ्यासक्रम मोठी संधी ठरणार आहे. संरक्षण अभ्यास, इतिहास, राज्यशास्त्र आणि प्रशासन यासारख्या क्षेत्रांमध्ये करिअर करू इच्छिणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी हा अभ्यासक्रम महत्त्वाचा ठरणार आहे.

विद्यापीठाच्या या निर्णयामुळे महाराष्ट्रातील तसेच देशभरातील शिवप्रेमींमध्ये आनंदाचे वातावरण आहे. छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या विचारधारेचा अभ्यास हा केवळ ऐतिहासिक दृष्टीने नव्हे, तर आधुनिक व्यवस्थापन आणि प्रशासनासाठीही प्रेरणादायी ठरेल, अशी भावना अभ्यासक आणि इतिहासप्रेमी व्यक्त करत आहेत.

विद्यार्थ्यांनी कसा अर्ज करावा?

या अभ्यासक्रमासाठी प्रवेश प्रक्रिया लवकरच सुरू होणार असून, विद्यापीठाच्या अधिकृत संकेतस्थळावर त्यासंबंधीची सर्व माहिती उपलब्ध होईल. विद्यार्थ्यांनी ऑनलाइन अर्ज भरून प्रवेशप्रक्रियेत सहभाग घ्यावा, असे आवाहन विद्यापीठ प्रशासनाने केले आहे.

छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या विचारांवर आधारित असा अभ्यासक्रम सुरू होणे हे महाराष्ट्राच्या आणि संपूर्ण भारताच्या दृष्टीने ऐतिहासिक पाऊल आहे. इतिहासाच्या अभ्यासातून वर्तमान आणि भविष्य अधिक उज्ज्वल करता येईल, याचा विश्वास विद्यापीठ प्रशासनाने व्यक्त केला आहे.